Odzyskiwanie danych z dysków zewnętrznych

Dyski zewnętrzne zwane również przenośnymi (ang. Portable Drive) stały się w ostatnim czasie bardzo popularne ze względu możliwość przechowywania i przenoszenia dużych ilości danych w przystępnej cenie. Dodatkowo wygoda użytkowania dzięki prostemu i szybkiemu podłączeniu dysku do komputera za pomocą kabla USB sprawiła, że stały się one wręcz nieodłącznym elementem naszego życia. W wielu domach można znaleźć przynajmniej jeden dysk tego typu.
Wielu z nas przechowuje olbrzymie ilości danych takich jak np. zdjęcia, filmy, dokumenty. Dyski zewnętrzne oferują dodatkową przestrzeń do przechowywania tych informacji, umożliwiając użytkownikom składowanie większych ilości danych poza komputerem. Łatwo przenosić je między różnymi urządzeniami, co umożliwia wygodne dzielenie się plikami z innymi lub pracę nad nimi na różnych komputerach. Dyski zewnętrzne umożliwiają użytkownikom również tworzenie kopii zapasowych (backupów) ważnych danych.
Czym właściwie jest dysk zewnętrzny?
Początkowo dyski zewnętrzne były dosłownie zwykłymi twardymi HDD lub SSD zaopatrzonymi w dodatkowy adapter USB (interfejs do podłączenia dysku kablem USB do komputera) lub inny np. Thunderbolt. Całość zamknięta jest w plastikowej lub metalowej obudowie. Niektóre obudowy są wzmacniane gumą i wodoodporne co teoretycznie może podnieść odporność takich dysków na czynniki zewnętrzne. Z biegiem czasu zaczęto integrować adapter USB od razu z elektroniką dysk twardego lub SSD. Pozwoliło to m.in. zmniejszyć rozmiar dysków zewnętrznych (w szczególności SSD).

Z uwagi na swoją budowę dyski zewnętrzne są narażone na uszkodzenia podobnie jak tradycyjne dyski HDD i SSD. Jednak ze względu na potencjalne częstsze przenoszenia w praktyce dyski zewnętrzne są dodatkowo znacznie bardziej narażone na uszkodzenia mechaniczne spowodowane przez upadki i uderzenia lub uszkodzenia złącza USB (np. od przenoszenia dysku w torebce/plecaku z podłączonym kablem USB).

Kondycję dysków zewnętrznych opartych o dysk twardy HDD można monitorować z pomocą mechanizmu SMART (ang. Self-Monitoring, Analysis and Reporting Technology). Dodatkowo o zbliżającej się awarii może nas ostrzegać nietypowa praca dysku (wolniejsza, nietypowe dźwięki). Niestety w przypadku dysków zewnętrznych SSD monitoring parametrów SMART jest w praktyce nieprzydatny, gdyż nie pozwala przewidzieć awarii. Tego rodzaju dysk może przestać działać nagle.

Typowe objawy uszkodzenia dysku zewnętrznego

Nietypowe dźwięki
Wszelkie nietypowe dźwięki (stukanie, brzęczenie, piszczenie, szorowanie, cykanie itd.) wydawane przez dysk zewnętrzny podczas pracy lub próby uruchomienia oraz zawieszanie się komputera podczas próby odczytu dysku świadczą o poważnych problemach mechanicznych dysku twardego. Należy go wtedy jak najszybciej odłączyć, aby nie doszło po dalszych uszkodzeń. Takie objawy możemy zaobserwować np. po upadku dysku.

Dysku nie widać w systemie
Uszkodzony dysk przenośny może być w ogóle niewidoczny w systemie operacyjnym. Komputer będzie wykrywać podłączenie urządzenia do portu USB (słyszalny charakterystyczny dźwięk powiadomienia) ale sam napęd nie pojawi się. To świadczy o tym, że do systemu "zgłosił się" tylko sam mostek USB. Natomiast właściwy dysk wewnętrzny nie zgłasza się prawidłowo.

Dysk nie wykazuje żadnej aktywności, kontrolka nie świeci się
Dysk zewnętrzny po podłączeniu może w ogóle nie reagować w żaden sposób tzn. nie pojawia się w systemie, nie słychać systemowego dźwięku podłączenia urządzenia USB, na dysku nie świeci się kontrolka stanu pracy, nie słychać pracy silnika dysku. W skrócie dysk zachowuje się tak, jakby w ogóle nie był podłączony do komputera. Takie zachowanie może świadczyć o uszkodzeniu złącza USB lub elektroniki zewnętrznej dysku.

Nie widać zawartości dysku, komunikat o potrzebie formatowania dysku
Dysk mimo uszkodzeń może być widoczny w komputerze jednak jego zawartość może być niewidoczna. W takiej sytuacji komputer może prosić o sformatowanie dysku, czego oczywiście w żadnym przypadku nie powinniśmy robić!

Brak części plików i katalogów
W pewnych sytuacjach mimo początkowego sukcesu, gdy dysk pojawi się w systemie możemy zauważyć, że brakuje części plików/katalogów albo wręcz nie rozpoznajemy zawartości naszego dysku. Świadczy to o uszkodzeniu struktur logicznych. Możliwa jest też sytuacja, gdy przez przypadek podczas tworzenia instalatora systemu Windows 10 lub 11, przez przypadek wskazaliśmy nasz dysk i został on sformatowany. Wtedy zamiast naszych danych widzimy pliki instalatora systemu Windows.

Uszkodzenia struktur logicznych mogą powstać samoistnie (np. po niewłaściwym odłączeniu dysku podczas gdy trwa na nim zapis danych, zawieszenie programy lub komputera podczas zawisu) albo być następstwem uszkodzenia mechanicznego dysku (np. uszkodzenia powierzchni magnetycznej lub części głowic w dysku HDD). W drugim przypadku mamy do czynienia z uszkodzeniami mieszanymi. Często wtedy można zaobserwować progres uszkodzeń, gdzie z każdą chwilą dysk twardy ma coraz większe problemy z odczytem danych. Ostatecznie przestaje być w ogóle widoczny.

Jak się odzyskuje dane z dysków zewnętrznych?

W przypadku gdy dysk zewnętrzny składa się z tradycyjnego dysku twardego HDD z dołączonym mostkiem (adapterem) SATA <-> USB, po odłączeniu tego mostka, proces przebiega typowo jak w normalnym odzyskiwaniu danych z dysku twardego HDD.
Gdy mamy do czynienia z dyskiem twardym wyposażonym we wbudowane (zintegrowane) złącze USB na początek musimy przekonwertować elektronikę takiego dysku do standardu SATA, aby dalej móc pracować jak ze standardowym dyskiem twardym. Konwersja elektroniki wymaga dodatkowych nakładów pracy i niestety również podnosi cenę usługi. Elektroniki nowszych dysków twardych (np. WD My Passport) często są zablokowane i zaszyfrowane co dodatkowo utrudnia proces konwersji. Konwersja może być wymagana w przypadku dysków zewnętrznych firm WD, Samsung oraz Toshiba.

Dodatkowym problemem w przypadku dysków HDD ze zintegrowanym interfejsem USB może być właściwe dopasowanie dysku dawcy. Dwa takie same dyski zewnętrzne o identycznych oznaczeniach mogą w środku zawierać całkiem inny dysk twardy, który nie będzie zgodny z uszkodzonym dyskiem. Na szczęście często można korzystać z dysków SATA jako dawców dla dysków USB. Z uwagi na fakt, że nie dopasowujemy wtedy ściśle parametrów dysku dawcy do dysku pacjenta, potrzebna jest odpowiednia wiedza, doświadczenie i czasem trochę szczęścia, aby podzespoły były zgodne.

Sytuacja wygląda analogicznie w przypadku dysków zewnętrznych SSD z tą różnicą, że adaptery mogą być różnego rodzaju: SATA <-> USB, M.2 <-> USB, M.2 <-> Thunderbolt (patrz: budowa dysków zewnętrznych). Z takiego dysku odzyskujemy dane jak z klasycznego dysku SSD.

Częściej jednak są to już dedykowane konstrukcje wyposażone w zintegrowane złącze USB, które czasem nie mają swojego odpowiednika w standardzie SATA lub PCI-E. Odzyskanie danych z takich nośników wymaga często sporo więcej nakładów pracy (w tym prac badawczych) niż ze zwykłych dysków SSD.

Niestety w przypadku niektórych nośników zewnętrznych SSD nie jest obecnie możliwe odzyskanie danych. Głównie zależy to od zastosowanego kontrolera SSD. Jednak prace badawczo-rozwojowe cały czas trwają i możliwe, że po jakimś czasie przypadki wcześniej nierozwiązywalne będą już możliwe do rozwiązania i skutecznego odzyskania z nich danych.

Bezpłatna analiza uszkodzeń dysków zewnętrznych

Każdy przypadek utraty danych należy indywidualnie zbadać. W tym celu wykonujemy analizę nośnika, która pozwoli nam poznać przyczynę problemu, obecny stan nośnika oraz możliwość odzyskania danych. Klienta informujemy również o szacowanej cenie i czasie wykonania usługi.
Ogólnie diagnoza w trybie standardowym jest bezpłatna i niezobowiązująca, czyli Klient na tym etapie nie jest zobowiązany do zapłaty za usługę i może zrezygnować nie ponosząc kosztów.

W przypadku dysków zewnętrznych opartych o dysk HDD, gdy wewnętrzny dysk był już otwierany przez inną firmę, serwis lub samego użytkownika albo nosi ślady otwierania, diagnoza jest płatna zgodnie cennikiem.

Ile kosztuje odzyskanie danych z dysku zewnętrznego?

Koszt odzyskiwania danych z dysku zewnętrznego uzależniony jest m. in. od typu dysku (HDD / SSD), rodzaju interfejsu wewnętrznego dysku (SATA / USB / M.2) i rodzaju uszkodzenia. Każdy przypadek jest analizowany i wyceniany indywidualnie.
Poniżej przykładowy cennik mający zastosowanie do większości przypadków.

Uszkodzenie logiczne systemu plików, które nie wynika z uszkodzenia powierzchni magnetycznej	200 - 400 zł
Uszkodzenie logiczne systemu plików wynikające z uszkodzenia powierzchni magnetycznej lub głowic zapisujaco-odczytujących	od 600 zł
Utrata danych po nadpisaniu struktur logicznych np. instalacja nowego systemu operacyjnego, utworzeniu nośnika instalacyjnego itp.	400 - 600 zł
Uszkodzenia mechaniczne - po upadku / uderzeniu - bez konieczności wymiany głowic	od 700 zł
Uszkodzenia mechaniczne - po upadku / uderzeniu - z wymianą głowic	od 1200 zł
Konwersja elektroniki dysku twardego z wbudowanym mostkiem (złączem) USB na SATA	200 zł

W przypadku dysków zewnętrznych bazujących na nietypowych układach SSD lub niewspieranych kontrolerach koszt usługi możemy podać dopiero po diagnozie.
Szczegółowe informacje znajdziesz w cenniku.

Zapewniamy pełną poufność danych!